Maagkanteling

Voorkomen

Een maagkanteling of maagtorsie is een ernstige aandoening waarbij de maag letterlijk gedraaid komt te liggen in de buik. Het komt gelukkig niet zo vaak voor en dan vooral bij de middelgrote tot grote hondenrassen (maar heel soms ook kleinere rassen). Voornamelijk die dieren die slechts 1x per dag hun voeding krijgen en/of dieren die teveel of te wild bewegen na het eten zijn er gevoelig voor. Soms is er geen oorzaak aan te wijzen.

Anatomie

De maag is bij alle dieren een "zak" of "ballon" waarin het voedsel de eerste aanzet tot vertering ondergaat. De maag is bij dieren verbonden met de bovenzijde aan de buikwand door middel van een bindweefselband, van voren aan de slokdarm en van achter aan de dunne darm.
De maag kan een beetje vrij bewegen en groter of kleiner worden afhankelijk van de hoeveelheid inhoud. Bij het vermengen van voedsel met het maagzuur komt gas vrij dat normaal gesproken via de slokdarm (boeren) of via de dunne darm de maag verlaat.

De kanteling

Bij een maagtorsie zet de maag door gasontwikkeling in eerste instantie sterk uit (maagdilatatie), waarna een kanteling om de as (torsie) mogelijk is. De voor- en achteruitgang zit dan dicht, het gas kan dan niet ontsnappen en hoopt zich op in de maag, waar dan ook het voedsel nog in zit.

Stadia van de maagkanteling.
Stadia van de maagkanteling.

De maag wordt letterlijk een grote ballon, de maag kan zo groot worden dat de grote bloedvaten die van en naar het hart gaan in de verdrukking komen.
Doordat de bloedvaten naar de maag afgekneld worden (in de torsie) en dichtgedrukt (door de spanning in de maag) raakt de bloedvoorziening van de maag verstoord. Er kunnen bloedingen en weefselversterf optreden in de maagwand door de uitrekking van de wand.
De maag drukt aan de bovenzijde tegen het middenrif en hierdoor wordt de ademhaling bemoeilijkt.

Symptomen

Een hond in zo'n situatie wordt misselijk en probeert te braken maar er komt niets uit, de ingang is namelijk dicht! De hond wordt hijgerig en onrustig
Meestal is er achter de ribboog een grote op spanning staande ballon te voelen. Dit is een echt spoedgeval! Indien niet tijdig wordt ingegrepen gaat het dier dood!

Vaak begint het probleem na een maaltijd en dan vooral wanneer de hond na het eten wordt uitgelaten of anderszins veel beweging heeft gehad. Het valt de eigenaar op dat de hond onrustig is, wil braken en dikker wordt. Omdat de ingang dicht zit komt het speeksel dat in de bek en in de slokdarm zit naar buiten tijdens het braken. Wees dus altijd zeer alert als uw hond probeert te braken zonder succes!

Wat kunnen we doen?

Onmiddellijk naar de dierenarts! Alleen spoedige hulp kan uw hond redden.
Wees voorzichtig met tillen als u uw hond zelf gaat vervoeren. Als uw hond zelf kan lopen verdient dit de voorkeur, door de beweging kan de afdichting in de maag wat opengaan en de draaiing weer wat verminderen. Tijdens het vervoer mag de hond gaan staan, liggen of zitten. Dwing het dier niet.

De dierenarts zal proberen het voedsel met behulp van een sonde te verwijderen en onder narcose de maag te spoelen om hem volledig te legen.
Soms is de druk in de maag zó groot dat sonderen niet lukt en dan kan door met een dikke lange naald, dwars door de huid heen, een gaatje in de maag te prikken zodat het gas via de naald kan ontsnappen.

Als de maag leeg is gemaakt met sonderen/naald kan afgewacht worden indien de algemene toestand van de hond goed is of indien de eigenaar een operatie niet ziet zitten (bijvoorbeeld omdat de hond oud is).
Met strenge dieetmaatregelen en medicijnen die de darmbewegingen weer normaliseren kan het dier weer volledig genezen. De kans op herhaling is wel groot.

Vaak wordt met een operatie de maag weer teruggedraaid en "vastgezet" aan de buikwand waardoor de maag niet meer kan kantelen.

Prognose

De prognose van deze aandoening is niet zo goed: een groot deel van de patiënten overlijdt helaas. Dit komt omdat ten tijde van aanbieden aan de dierenarts de schade in de maagwand al dusdanig groot is dat de hond in shock is geraakt en dat er letterlijk delen van de maagwand zijn afgestorven.

Ook na een succesvolle operatie kan het dier overlijden omdat de schade aan de maag te groot is maar ook doordat het hart beschadigd is door gifstoffen vanuit de maagwand en de shock tijdens de kanteling

Preventie

Heeft u een grote hond? Heeft u eerder een maagkanteling meegemaakt?
Onderstaande tips kunnen het risico verminderen.

  • Geef minstens twee maal per dag eten.
  • Zorg voor voldoende rust na het eten (liefst 1,5 uur).
  • Geef het eten vanaf een verhoging, dit voorkomt het inslikken van lucht met het eten bij met name schrokkerig eten, of leg een grote afgeronde steen in de etensbak om het schrokken tegen te gaan.
  • Moet de hond zwaar werk verrichten? Geef een energierijk voer geruime tijd voor de zware taak of wedstrijd (minimaal 1½ uur).